Më 17 janar, shqiptarët kudo në botë kujtojnë një nga figurat më të shquara të historisë së tyre – Gjergj Kastrioti Skënderbeun. Ky përkujtim shënon për vjetorin e vdekjes së tij në vitin 1468, në Lezhë, dhe është një rast për të reflektuar mbi trashëgiminë e tij si strateg, lider dhe simbol i qëndresë kombëtare.
Kush ishte Skënderbeu?
Gjergj Kastrioti lindi në vitin 1405 në një familje fisnike shqiptare në zonën e Dibrës. Si djalë i vogël, ai u dërgua peng në oborrin osman, ku u edukua dhe mori gradën e lartë ushtarake të Sulltanit. Megjithatë, në vitin 1443, ai u kthye në trojet shqiptare dhe ngriti flamurin e lirisë në Krujë, duke shpallur pavarësinë nga Perandoria Osmane.
Familja Kastrioti ishte një nga familjet më të fuqishme dhe me ndikim në trevat shqiptare. Gjergji u dallua për aftësitë e tij si strateg dhe lidershipin që tregoi qysh në moshë të re. Arsimi dhe trajnimet ushtarake në oborrin osman i mundësuan atij të njihte nga afër forcat dhe strategjitë e armikut, të cilat ai do t’i përdorte në mënyrë brilante kundër tyre.
Luftëtari i Pavarësisë
Për 25 vite me radhë, Skënderbeu udhëhoqi një seri betejash kundër një prej fuqive më të mëdha të kohës – Perandorisë Osmane. Ai organizoi dhe bashkoi principatat shqiptare në Lidhjen e Lezhës në vitin 1444, duke krijuar një front të bashkuar kundër pushtuesve. Strategjitë e tij të luftës, si beteja e Torviollit (1444) dhe ajo e Albulenës (1457), mbeten shembuj frymëzues të artit ushtarak.
Një nga elementët kryesorë që dalloi Skënderbeun ishte aftësia e tij për të frymëzuar dhe bashkuar fiset shqiptare, të cilat shpesh kishin konflikte të brendshme. Pavarësisht dallimeve dhe sfidave, ai krijoi një frymë uniteti që u bë baza e qëndresës kombëtare.
Skënderbeu në arenën europiane
Heroizmi i Skënderbeut në mbrojtjen e trojeve shqiptare kundër Perandorisë Osmane u vlerësua gjerësisht nga Europa. Ai u cilësua si “Atleti i Krishtit” nga Papa Piu II dhe gjeti mbështetje nga shtete si Napoli, Venediku dhe Hungaria. Lufta e tij u pa jo vetëm si një qëndresë kombëtare, por edhe si një mbrojtje e qytetërimit europian.
Korrespondenca e tij me papat dhe princat europianë tregon qartë vizionin e tij si një lider që nuk mendonte vetëm për interesat lokale, por edhe për mbrojtjen e kulturës dhe qytetërimit europian. Fjalimet dhe letrat e tij pasqyrojnë një njeri të mençur dhe diplomatik, i cili dinte të negocionte dhe të siguronte mbështetje në momente kritike.
Vdekja dhe pasojat
Vdekja e Skënderbeut në janar të vitit 1468 ishte një humbje e madhe për shqiptarët. Pas vdekjes së tij, rezistenca shqiptare kundër osmanëve ra gradualisht, dhe në vitet e ardhshme shumica e trojeve shqiptare ranë në duart e Perandorisë Osmane. Megjithatë, kujtimi dhe fryma e tij vazhdoi të jetonte në zemrat e shqiptarëve.
Trashëgimia e pavdekshme
Edhe pas vdekjes së tij, Skënderbeu mbeti një figurë frymëzuese për shqiptarët. Ai simbolizon bashkimin, qëndresën dhe shpirtin e lirë të popullit shqiptar. Flamuri i tij, shqiponja e zezë dykrenare mbi sfondin e kuq, është sot simboli i kombit shqiptar.
Përveç simbolikës kombëtare, Skënderbeu është një figurë që ka frymëzuar artin, letërsinë dhe historinë. Shkrimtarë, poetë dhe historianë nga mbarë bota kanë shkruar për të, duke e paraqitur si një nga heronjtë më të mëdhenj të epokës së mesjetës.
Mësime nga historia
Përkujtimi i Skënderbeut në 17 janar është një mundësi për të reflektuar mbi vlerat që ai përfaqëson. Në një kohë kur sfidat kombëtare dhe ndërkombëtare vazhdojnë të jenë komplekse, fryma e bashkimit dhe vendosmërës së tij mbetet një shembull i fuqishëm.
Skënderbeu nuk ishte vetëm një strateg ushtarak, por edhe një vizionar që kuptoi rëndësinë e unitetit për të mbrojtur lirinë dhe identitetin kombëtar. Ky mesazh vazhdon të rezonojë me brezat e sotëm, duke e bërë emrin e tij të pavdekshëm.
Le të kujtojmë sot dhe gjithmonë mesazhin që Skënderbeu la pas: bashkimi, guximi dhe dashuria për atdheun janë themelet e një kombi të fortë dhe të lirë.
