Në një botë gjithnjë e më të lidhur dhe të digjitalizuar, shumë aftësi që dikur ishin pjesë e natyrshme e përditshmërisë po zhduken ngadalë. Teknologjia na ka lehtësuar jetën, por në të njëjtën kohë na ka bërë të harrojmë disa shprehi që dikur përbënin bazën e aftësive njerëzore. Ja disa prej tyre që po zbehen në heshtje.
1. Shkrimi me dorë të lidhur
Brezat e rinj e kanë gjithnjë e më të vështirë ta lexojnë apo ta shkruajnë këtë formë elegante të shkrimit. Ajo që dikur ishte shenjë kulture e kujdesi, sot po mbetet një kujtim i brezave të mëparshëm.
2. Leximi i orës analoge
Orët digjitale kanë zëvendësuar pothuajse plotësisht orët klasike me akrepa. Shumë të rinj sot e kanë të vështirë të lexojnë kohën pa një ekran. Një aftësi e thjeshtë, por që po humbet bashkë me kuptimin e durimit dhe vëmendjes.
3. Mbajtja mend e numrave të telefonit
Në epokën e smartfonëve, kujtesa jonë për numrat po venitet. Shumica e njerëzve nuk e dinë më përmendësh numrin e familjarëve apo miqve më të afërt. Telefoni mban gjithçka, pra “natyrisht” ne thjesht nuk kemi pse ta mbajmë mend.
4. Matematika në mend
Kalkulatorët dhe aplikacionet na kanë bërë më pak të varur nga logjika mendore. Llogaritjet e thjeshta që dikur i bënim pa menduar, sot kërkojnë një klikim. Aftësia për të menduar shpejt po humbet bashkë me durimin për të zgjidhur probleme.
5. Qepja dhe riparimi i rrobave
Në vend që të riparojmë, sot preferojmë të blejmë të reja. Më shumë se kurrë, brezat e rinj nuk dinë të përdorin një gjilpërë. Kjo jo vetëm që humbet një aftësi praktike, por edhe lidhjen me idenë e kursimit dhe kujdesit për sendet tona.
6. Përdorimi i radios
Dikur radio ishte mjeti kryesor i informacionit dhe muzikës. Sot, ajo është zëvendësuar nga aplikacionet dhe platformat online. Kërkimi i një frekuence me dorë është kthyer në një kujtim nostalgjik i brezave më të vjetër.
7. Shkrimi me dorë
Me përdorimin e tastierave dhe ekranëve, shkrimi me dorë po zbehet. Studime tregojnë se kur shkruajmë me dorë, e mbajmë mend më mirë materialin por komoditeti digjital na ka bërë ta harrojmë këtë praktikë.
8. Shkrimi i letrave
Dikur, letrat ishin mënyra më e bukur për të komunikuar. Sot, mesazhet dhe email-et kanë marrë vendin e tyre. Një traditë mijëravjeçare po shuhet ngadalë.
9. Leximi i gazetave
Gazetat fizike po zhduken. Shumica e njerëzve informohen vetëm online. Ajo ndjesi e mëngjesit me një filxhan kafe dhe një faqe të shtypur po bëhet gjithnjë e më e rrallë.
10. Leximi i kodit Mors
Kodi Mors, dikur shpëtim për komunikimin detar e ushtarak, është tashmë pothuajse i harruar. Teknologjia moderne e komunikimit e ka bërë të panevojshëm, por ai mbetet simbol i një epoke ku durimi dhe përqendrimi ishin thelbësorë.
11. Përdorimi i busullës
GPS-i ka zëvendësuar instinktin tonë për drejtim. Shumë njerëz nuk dinë më të orientohen pa një aplikacion. Busulla, dikur mjet thelbësor i eksplorimit, tani është më shumë relike sesa nevojë.
12. Shkrimi pa Auto-Correct
Para smartfonëve, njerëzit mësonin drejtshkrimin përmendësh. Sot, funksioni “auto-correct” e bën të lehtë të shkruash pa menduar shumë. Por me këtë lehtësi, po humbasim edhe kujtesën gjuhësore dhe ndjenjën e fjalës së saktë.
Në një botë ku gjithçka është e menjëhershme dhe e lehtë, këto aftësi mund të duken të vjetra. Por secila prej tyre mbart diçka të çmuar, lidhjen me përqendrimin, kreativitetin dhe vetë natyrën njerëzore. Ndoshta nuk duhet t’i lëmë të zhduken plotësisht, por t’i mbajmë si kujtesë se jo gjithçka që është “e re” është më e mirë.
