Kur vizitoni monumentet e famshme, është e lehtë të përfshiheni në madhështinë dhe historinë. Por shumë nga këto vende ikonike kanë histori të fshehura, detaje sekrete dhe aspekte të anashkaluara që shumica e turistëve i humbasin. Nga mrekullitë inxhinierike deri te faktet kulturore befasuese, këtu janë disa gjëra magjepsëse rreth monumenteve të famshme që ndoshta nuk i keni ditur.
1. Kulla Eifel: Një strukturë e përkohshme me një apartament sekret
Kulla Eifel është një nga monumentet më të njohura në botë, por a e dini se fillimisht ishte menduar të ishte një strukturë e përkohshme? E ndërtuar për Panairin Botëror të 1889 në Paris, kulla supozohej të çmontohej pas 20 vjetësh. Megjithatë, përdorimi i saj si një kullë transmetimi radio e shpëtoi atë nga shembja.
Një tjetër fakt pak i njohur është se Kulla Eifel ka një apartament të fshehur. Gustave Eiffel, arkitekti pas strukturës, ndërtoi vetë një apartament privat në nivelin e tretë të kullës. Ndërsa tani është e hapur për vizitorët, Eiffel e përdori këtë hapësirë për të pritur shkencëtarë dhe personalitete, larg ngutjes dhe nxitimit të qytetit më poshtë.
2. Koloseu: Më shumë se betejat e gladiatorëve
Koloseu i Romës shpesh lidhet me betejat e gladiatorëve, por historia e tij shkon shumë përtej kësaj. Një fakt i anashkaluar është se Koloseu është përdorur edhe për beteja detare. Romakët do të vërshonin arenën për të rikrijuar skena luftarake detare, të njohura si naumachia, e cila përfshinte anije dhe luftime në ujë.
Përveç kësaj, nën dyshemenë e Koloseumit shtrihet një rrjet kompleks tunelesh nëntokësore, të njohur si hipogjeumi. Këto tunele u përdorën për të strehuar kafshë, gladiatorë dhe madje edhe rekuizita në skenë, duke shtuar një shtresë kompleksiteti logjistik në ngjarjet e famshme të arenës.
3. Statuja e Lirisë: Një ngjyrë e ndryshme dhe zinxhirë të fshehur
Statuja e Lirisë, një simbol i lirisë, fillimisht ishte një ngjyrë tjetër. Kur u dhurua për herë të parë në SHBA nga Franca në 1886, ishte një ngjyrë bakri me shkëlqim. Me kalimin e kohës, oksidimi e ktheu sipërfaqen e statujës në ngjyrën e gjelbër-kaltër që shohim sot.
Një tjetër fakt më pak i njohur janë zinxhirët e fshehur të statujës. Në këmbët e statujës ka zinxhirë dhe pranga të thyera, që simbolizojnë fundin e shtypjes dhe tiranisë. Këto zinxhirë shpesh anashkalohen nga vizitorët, por ato përfaqësojnë mesazhin thelbësor të lirisë që statuja mishëron.
4. Muri i Madh i Kinës: Jo aq i dukshëm nga hapësira sa mendoni
Muri i Madh i Kinës përmendet shpesh si struktura e vetme e krijuar nga njeriu i dukshëm nga hapësira, por ky është në fakt një mit. Ndërsa muri është tepër i gjatë, ai nuk është lehtësisht i dukshëm me sy të lirë nga orbita e ulët e Tokës, veçanërisht për shkak të gjerësisë së tij të ngushtë dhe faktit që përzihet me terrenin natyror.
Ajo që është edhe më magjepsëse është se Muri i Madh nuk u ndërtua menjëherë, por gjatë shekujve nga dinasti të ndryshme. Shumë pjesë të murit janë aktualisht në rrënoja, por disa pjesë janë kthyer për turizëm.
5. Taj Mahal: Iluzione optike dhe ndryshimi i ngjyrave
Taj Mahal i Indisë është i njohur për arkitekturën e tij mahnitëse të mermerit të bardhë, por një fakt që turistët shpesh e humbasin është përdorimi i zgjuar i iluzioneve optike në dizajnin e tij. Ndërsa i afroheni hyrjes së Taj Mahalit, duket se rritet në madhësi, por ndërsa ecni më pranë portës, në fakt duket se zvogëlohet. Ky trik optik u projektua me përpikëri nga arkitektët Mughal.
Një tipar tjetër i mrekullueshëm është se si Taj Mahal ndryshon ngjyrën gjatë ditës. Në mëngjes, mermeri i bardhë merr një nuancë rozë nën lindjen e diellit, ndërsa shkëlqen i bardhë nën diellin e mesditës dhe bëhet i artë nën dritën e hënës.
6. Big Ben: Nuk është emri i vërtetë i Kullës së orës
Big Ben është një nga monumentet më të famshme të Londrës, por a e dini se “Big Ben” nuk është emri i kullës së orës? Vetë kulla quhet Kulla Elizabeth, e cila u riemërua në vitin 2012 për të nderuar Jubileun e Diamantit të Mbretëreshës Elizabeth II. Big Ben i referohet në fakt kambanës masive brenda kullës, e cila peshon mbi 13 tonë.
Një tjetër veçori e anashkaluar është saktësia e jashtëzakonshme e orës. Pavarësisht nga mosha, mekanizmi i orës është aq i saktë sa qindarkat shtohen ose hiqen nga lavjerrësi për të rregulluar kohën me fraksione të sekondës.
7. Piramidat e Gizës: Përafrimi me yjet
Piramidat e Mëdha të Gizës vetëm se janë mbresëlënëse për madhësinë dhe mjeshtërinë e tyre arkitekturore, por shtrirja e tyre me yjet shton një shtresë tjetër mrekullie. Tre piramidat kryesore janë të lidhura pothuajse në mënyrë të përsosur me yjet e Brezit të Orionit. Kjo shtrirje astronomike mendohet se pasqyron besimin e egjiptianëve të lashtë se faraonët e kishin prejardhjen nga perënditë.
Për më tepër, ndërsa piramidat tani kanë një ngjyrë bezhë me rërë, ato dikur ishin të mbuluara me gur gëlqeror të bardhë shkëlqyes, i cili reflektonte rrezet e diellit dhe i bënte strukturat të shkëlqenin si xhevahire në shkretëtirë.
8. Machu Picchu: Inxhinieria e fshehur inkase
Machu Picchu, kështjella e famshme inkase në Peru, është e njohur për vendndodhjen e saj mahnitëse malore, por bëmat inxhinierike pas saj shpesh anashkalohen. Inkasit ndërtuan një sistem të sofistikuar kullimi për të përballuar shirat e dendur që bien në rajon. Ky sistem parandaloi erozionin dhe ndihmoi vendin të mbetet i paprekur për shekuj.
Një detaj tjetër magjepsës është se Machu Picchu ishte i panjohur për botën e jashtme deri në “zbulimin” e tij nga eksploruesi amerikan Hiram Bingham në vitin 1911. Megjithatë, vendasit kishin qenë në dijeni të vendit për shekuj me radhë, duke iu referuar si “Mali i Vjetër”.
Leave a Reply