Çdo vit, bota po përballet me zjarre më të forta e më të shpeshta. Nga Kanadaja e deri në Australi, miliona hektarë pyje shndërrohen në hi, duke shkatërruar ekosisteme dhe duke detyruar mijëra njerëz të evakuohen. Sipas organizatave ndërkombëtare, viti 2025 është një nga vitet më të rënda të regjistruara ndonjëherë për zjarret pyjore – një pasojë direkte e thatësirave të gjata dhe ndryshimeve klimatike.
RMV nën flakë: ku po ndodhin zjarret?
Këtë verë, Maqedonia e Veriut është futur në hartën e kuqe të Europës. Zjarret kanë shpërthyer në disa rajone:
- Blacë, pranë kufirit me Kosovën
- Zona e Çuçer-Sandevës dhe Kumanovës
- Fshatra në verilindje si Kokosinje
- Edhe afër rezervateve natyrore pranë Shkupit
Erërat e forta dhe thatësira shumëjavore e kanë bërë të pamundur kontrollin e menjëhershëm, duke rrezikuar banorë, shtëpi dhe pyje të tëra.
Pse po ndodhin?
Shkaku kryesor është kombinimi i valëve ekstreme të nxehtësisë dhe mungesës së reshjeve. Pyjet e thata, erërat e nxehta dhe temperaturat mbi 40°C janë një recetë perfekte për katastrofë.
Në disa raste, dyshohet edhe për ndikim njerëzor – nga pakujdesia me zjarret në natyrë, deri tek dëmtime teknike si linjat elektrike. Por mbi të gjitha, ekspertët paralajmërojnë: ndryshimet klimatike po e zgjasin stinën e zjarreve dhe po e bëjnë atë më agresive.
Si po reagon vendi?
- Gjendje krize: Qeveria ka shpallur emergjencë dhe ka mobilizuar forcat e armatosura.
- Helikopterë zjarrfikës kanë hedhur dhjetëra tonë ujë mbi flakët.
- Ndihmë ndërkombëtare: Greqia ka dërguar aeroplanë Canadair për të ndihmuar në shuarjen e zjarreve pranë kufirit jugor.
- Masa parandaluese: është ndaluar qarkullimi në pyje gjatë verës, me gjoba të larta për shkelësit.
Cila është zgjidhja afatgjatë?
Lufta me zjarrin nuk mund të fitohet vetëm me helikopterë e zjarrfikës. Duhet një qasje më e gjerë:
- Menaxhim i pyjeve: pastrim i barërave dhe krijimi i rrugëve mbrojtëse kundër flakës.
- Parandalim dhe edukim: sensibilizim i qytetarëve për të shmangur ndezjen e zjarreve.
- Teknologji & monitorim: përdorimi i satelitëve dhe sensorëve për zbulim të hershëm.
- Bashkëpunim rajonal: vendet fqinje duhet të bashkohen për një flotë të përbashkët ajrore kundër zjarreve.
- Përballja me ndryshimet klimatike: ulja e ndotjes dhe ndërtimi i politikave të gjelbra janë hapi më i rëndësishëm për të ardhmen.
Zjarret e verës 2025 në Maqedoni janë një paralajmërim serioz. Nuk është vetëm një sfidë për zjarrfikësit apo për qeverinë – është një sfidë për të gjithë ne. Nëse nuk ndërmarrim hapa të qartë dhe të qëndrueshëm, çdo verë e ardhshme rrezikon të jetë më e nxehtë, më e gjatë dhe më e rrezikshme.
