Nora e Kelmendit, një emër i shquar në mitologjinë dhe historinë shqiptare, konsiderohet si një simbol i bukurisë, trimërisë dhe vendosmërisë së fisnikërisë shqiptare. Edhe pse legjendat për të ndryshojnë, figura e saj mbetet e njohur për ndikimin dhe veprimet e saj të mrekullueshme. E quajtur edhe si “Helena e Shqipërisë”, ajo është një personazh i njohur për bukurinë e jashtme, por edhe për guximin e brendshëm.
Dy versionet e legjendës së Norës përfundojnë me një akt trimërie: ajo vret Pashain e Ushtrisë Osmane që kishte kërcënuar për të asgjësuar Malësinë nëse Nora nuk do të bëhej gruaja e tij. Kjo veprimtari e jashtëzakonshme e saj i jep asaj dimensionin e një luftëtareje që mbrojti vendin dhe nderin e saj deri në pikën e fundit.
Rreth vitit 1637 ose sipas disa burimeve më të vjetra 1638-1639, në kulmin e përplasjeve midis fisit të Kelmendit dhe Osmanëve, lind një prej figurave më intriguese në historinë e Shqipërisë – Nora e Kelmendit.
Fillimi i jetës së saj është i mbushur me tragjedi dhe vendime të rëndësishme që kanë ndikuar në rrjedhën e ngjarjeve të mëtejshme. Për të vërtetuar trashëgiminë e babait të saj, një luftëtari fisnik, ajo është braktisur në një jetimore që përshkruan një ballafaqim të hershëm me një realitet të pamëshirshëm. Megjithatë, motra e babait (halla e Norës) e ka pritur dhe rritur atë si një djalë.
Përkundër përpjekjeve të atij për ta trajnuar si luftëtare të suksesshme, trajneri i saj (i ati i vetë) nuk e ka kuptuar që ishte duke trajnuar vajzën e vet. Me kohën, ajo u bë e njohur si vajza më e bukur e Malsisë, për të cilën u përhap një famë e padiskutueshme në të gjithë vendin.
Nora tërhoqi vëmendjen e një pashai të Rozafatit në Shkodër, i cili u bë i dashuruar me bukurinë e saj. Por në çastin që ai dëshironte të martoheshin sipas ligjit tradicional shqiptar të Kanunit, që nuk lejonte martesat e vajzave me jo-shqiptarë, refuzimi i familjes së Norës shkaktoi një konflikt të madh.
Pashai, i cili ishte i zakonshëm me martesat e detyrueshme, kërcënoi se do të shkatërronte Malsinë nëse Nora nuk do të bëhej gruaja e tij. Kjo e shtyu Norën të hartonte një plan të rrezikshëm për të ndaluar këtë kërcënim.
Ka dy versione të ngjarjes së ndodhur: në njërën, Nora pretendohej të dilte në çadër për të pranuar propozimin e pashait, por në fakt, me një shpërbërje të mprehtë të vëndosur me kujdes, ajo e vret pashain në mënyrë të pandërprerë. Në versionin tjetër, ajo drejton një ushtri të gruas kundër ushtrisë osmane dhe në një duel të drejtë e vret pashain
Nora e Kelmendit mbetet një figurë e rrallë që përfaqëson trimërinë, vendosmërinë dhe guximin për të mbrojtur vlerat dhe nderin e saj. Edhe pas vdekjes së saj në duel me pashain, ajo mbetet një frymë frymëzuese për trashëgiminë kulturore shqiptare dhe simbol i rezistencës së vendit kundër ndikimeve të jashtme.
Leave a Reply