TikTok-u sot është si një skenë e madhe ku kushdo mund të dalë përpara dhe të tregojë veten – qoftë përmes një valleje tradicionale, një recitimi, një shakaje apo edhe një fjalie të thjeshtë me “akcent shqiptar”.
Në pamje të parë duket sikur kultura jonë ka hyrë me vrull në këtë botë digjitale, dhe kjo është një gjë e mirë.
Por… a është vërtet kështu?
Ka nga ata që me të drejtë ndihen krenarë kur shohin që kënga e nënës, kostumi i gjyshes apo një shprehje popullore bëhen virale. Është si të shohësh diçka shumë të vjetër që merr frymë sërish, në një formë të re.
Dhe kjo është bukur.
Të rinjtë që më parë nuk kishin kurrfarë kontakti me folklorin apo historinë tani mund ta shohin me dy klikime. Madje disa prej tyre janë kthyer në ambasadorë të vërtetë të kulturës – e shfaqin me stil, me pasion, pa u turpëruar.
Por ka edhe një anë tjetër, që shpesh nuk flitet.
Shumë nga këto video – në përpjekje për të qenë “cool” ose “funny” – përfundojnë duke e thjeshtuar apo edhe duke e përqeshur kulturën tonë. Një këngë epike e shoqëruar me një sfond tallës.
Një veshje popullore që kthehet në rekuizit për një skeç pa sens.
Kur kultura kthehet vetëm në argëtim të lehtë, pa asnjë thellësi, atëherë rrezikojmë ta humbasim kuptimin e saj të vërtetë.
Një tjetër shqetësim është gjuha që përdoret në këto video – dhe sidomos në koment. Shumë herë aty nuk gjen më kulturë, por fyerje. Në vend të dialogut, ofendime. Në vend të respektit, përçmim. E njëjta gjuhë që dikur përdorej për të ndërtuar urë mes njerëzve, tani shpesh përdoret për të ndarë. Në vend që të na afrojë, po na largon. Sidomos kur përdoret për të gjykuar dikë që flet ndryshe, jeton ndryshe, apo mendon ndryshe.
Në fund të ditës, TikTok-u është vetëm një mjet. Ai nuk është as armik i kulturës, as shpëtimtar. Është një platformë ku ne zgjedhim se çfarë duam të tregojmë – dhe si duam ta tregojmë. Mund të jetë një hapësirë për krijimtari të bukur, por mund të kthehet edhe në një vend ku gjithçka degradohet në tallje.
Po ti, çfarë mendon?
A po e ndihmon TikTok-u kulturën shqiptare të rritet e të shndrisë – apo po e zvogëlon në një klishe për disa klikime më shumë?
Dhe a jemi duke komunikuar si njerëz që duam të kuptohemi – apo si turma që duan vetëm të gjykojnë?
